شاخص قیمت مصرف کننده

شاخص قیمت مصرف کننده چیست؟

شاخص قیمت مصرف کننده یا (CPI) اندازه گیری سطح قیمت کل در یک اقتصاد، که شامل یک بسته نرم افزاری از کالاها و خدمات خریداری شده است. cpi تغییرات قدرت خرید ارز یک کشور و سطح قیمت کالاها و خدمات را اندازه گیری میکند و یکی از محبوب ترین معیار ها برای تورم و کاهش قیمت است.

چرا شاخص قیمت مصرف کننده مهم است؟ مزایای CPI

شاخص قیمت مصرف کننده مهم است زیرا تغییر کلی قیمتهای مصرف کننده را بر اساس نمایندگی کالاها و خدمات در طول زمان را اندازه گیری میکند. جالب است بدانید که یکی از پرکاربرد ترین معیار ها برای تورم است و شاخص مهمی برای سلامت اقتصاد است. یکی دیگر از کاربرد های آن نشان دادن قدرت خرید افراد جامعه است. 

محاسبه ی شاخص قیمت مصرف کننده

شاخص قیمت مصرف کننده تغییر در قیمت فعلی بازار در یک دوره را با یک دوره ی پایه مقایسه و بیان میکند. CPI معمولا ماهانه یا سه ماه یکبار محاسبه میشود. در ایران cpi با وزن ثابت محاسبه میشود که شامل خانوار های شهری در 26 استان و 75 شهر است که میتواند گروه های مختلفی داشته باشد شامل غذا و نوشیدنی، لباس و کفش، اب وبرق، گاز، تجهیزات خانگی، بهداشت و سلامت، آموزشها، تفریح و فرهنگ و… میزان و وزن این گروه ها بر اساس هزینه های خانوار و درآمد آنهاست.

برای محاسبه باید داده های قیمت را از منابع مختلف مانند بازار، سوابق اداری، انجمن های تجاری و سیستم عامل ها جمع اوری کنید و میانگین تغییر را طی یک دوره زمانی نسب به یک دوره ی پایه مثل یک سال تقسیم کنید و در 100 ضرب کنید.

چه عواملی بر CPI تاثیر میگذارد؟

معیارهای زیادی وجود دارد که یک کسب و کار و پروژه به موفقیت برسد یکی از این معیارها cpi است این یک مورد محبوب است که توسط پیمانکاران بسیار مورد توجه قرار می گرید برای نظارت بر اینکه پروژه های خود بر بودجه های تعیین شده پایبند هستند یا خیر؟

عواملی که بر CPI تاثیر می گذارند یا داخلی محسوب میشوند یا خارجی که آنها را را هم بررسی میکنیم:

• همانطور که تا الان گفتیم  CPI نشان دهنده ی تغییرات در قیمت های کالاهایی است که مصرف کنندگان خریداری میکنند. اگر قیمت برخی از این اقلام بیشتر یا کمتر شود cpi هم تغییر خواهد کرد یعنی تصور کنید اگر قیمت مواد غذایی بیش از قیمت لباس افزایش یابد CPI از هر دوی آنها بیشتر افزایش می یابد. 
• محیط زیست و طبیعت میتواند تاثیراتی بر این موضوع داشته باشد مانند سیل، طوفان، آتش سوزی و … که به کسب و کارها و قیمت ها در بازار تاثیر گذار است. که این اتفاق ها معمولا از پیش قابل تشخیص نیستند ممکن است به سازمان آسیب برسانند و باعث تخریب دستگاها شوند یا نیروی کار را از بین ببرند و خیلی اتفاق های دیگر. که شما برای بازسازی این موارد جایگزین برای تجهیزات ندارید یا بودجه در نظر نگرفته اید که در این مواقع استفاده کنید. با این حال داشتن یک برنامه احتمالی برای این مواقع فکر خوبیست که سازمان شما زیاد آسیب نبیند.
• گاهی نوسانات میتواند به دلیل زمان یا افزایش تقاضا برای مواد مورد نیاز باشد که باعث کاهش تولید میشود.
• شرایط اقتصادی مانند تورم و نوسانات ناگهانی بازار که طور مستقیم می تواند بر بودجه شما تاثیر بگذارد. متاسفانه این اتفاقات هم تا حدودی غیر قابل پیش بینی است و شما اگر برنامه ریزی هم داشته باشید گاهی ممکن است که باز هم تاثیر زیادی داشته.

توصیه ما به شما: یک توصیه اما کاربردی و مهم

CPI خود را همیشه و به طور منظم پیگیری کنید

cpi خود را به عنوان یک هشدار دهنده در نظر بگیرید اما منتظر نباشید که به شما یک آلارم یا یک پرچم قرمز نشان دهد در واقع شما باید به او سر بزنید و تغییرات را بررسی کنید پس باید برای آن زمان و فرصت کافی بگذارید. حتی زمانی که احساس میکنید که شاخص عملکرد شما خوب و پایدار است. بهتر است در این مواقع سوالاتی از خود بپرسید و در جوابهای آنها صادق باشید.

• چه عواملی رخ داده است که بودجه پروژه را تحت تاثیر قرار داده است؟
• چه تاثیری بر بودجه شما گذاشته است؟
• چند وقت یکبار cpi خود را مورد بررسی قرار میدهید؟
• آیا برنامه های احتمالی شما که برای آن برنامه ریزی کرده بودید خوب پیش رفته است؟ اگر بله چند درصد خوب پیش رفته است؟
• چگونه مسئله ای که بر بودجه شما تاثیر گذاشته است را رفع کرده اید؟

مطلب پیشنهادی :

نرخ بیکاری

تفاوت cpi و تورم در چیست؟

تورم و cpi یکسان نیستند همانطور که میدانید cpi یک شاخص قیمت مصرف کننده است و اندازه گیری کالاها و خدماتی که مصرف کنندگان خریداری می کنند اما تورم اندازه گیری تغییر قیمت ها در طول زمان است و افزایش مقدار پول در گردش تعریف میشود.

cpi برای شاخص های محصول مصرفی است در حالی که دسترسی تورم گسترده است و باید بدانید که cpi معیار تورم است اما تورم به عوامل زیادی بستگی دارد که باهم تفاوت دارند.

چه کسی شاخص قیمت مصرف کننده را صادر میکند؟

اداره آمار کار از اطلاعات جمع آوری شده برای محاسبه ی cpi  استفاده میکند سپس cpi به دست آمده را ماهانه یا گاهی دو ماهه منتشر میکند.

آیا شاخص های تورم غیر از cpi وجود دارد؟

بله، اداره آمار کار  انواع شاخص های تورم را صادر میکند مانند شاخص های قیمت تولید کننده که تورم را در تولید اندازه گیری میکند، شاخص هزینه اشتغال، که تورم را در بازار کار اندازه گیری می کند، برنامه قیمت بین المللی که تورم را برای واردات و صادرات و … را اندازه گیری میکند.

آیا شاخص قیمت مصرف کننده بهترین معیار تورم است؟

یکی از رایج ترین ابزارهای مورد استفاده برای اندازه گیری تورم و کاهش قیمت است اما راه های مختلفی وجود دارد که تورم و چشم انداز را تجزیه تحلیل کند.

محدودیت در اندازه گیری cpi چیست؟

محدودیت ها و مشکلاتی برای اندازه گیری cpi ها وجود دارد که آنها را با هم بررسی می کنیم:

• خطای نمونه گیری: خطر انتخاب اشتباه برای نمونه گیری، که ممکن است نمونه انتخاب شده به طور دقیق کل جمعیت را نشان نمیدهد.
• خطای غیر نمونه گیری: خطاهایی که مرتبط با جمع آوری اطلاعات و داده های قیمت و خطاهای اجرای عملیاتی است.

cpi بالا بهتر است یا پایین؟

cpi پایین به این معنی است که تورم نیز پایین است و میتوان آن را به عنوان نشانه ی یک اقتصاد سالم و قیمت های پایدار دانست. اکثرا cpi پایین را ترجیح میدهند زیرا همانطور که گفتیم تورم پایین است و قدرت خرید بالا به دلیل ارزانتر بودن کالا و خدمات. نرخ مصرف کننده ی پایین تامین مالی را بهتر و مقرون به صرفه تر میکند و در نهایت امکان سرمایه گذاری را نیز افزایش میدهد.

cpi چگونه بر من به عنوان یک مصرف کننده تاثیر می گذارد؟

به روش های مختلفی بر مصرف کنندگان تاثیر می گذارد به عنوان مثال:

cpi برای تنظیم پرداخت و کمک های دولتی استفاده می شود که درآمد مصرف کنندگان را محاسبه میکند که سطح واجد شرایط بودن افراد جامعه را محاسبه کند مانند( تامین اجتماعی)

مطلب پیشنهادی:

نرخ بهره وری چیست؟

چگونه میتوانم به داده های cpi  دسترسی داشته باشم؟

سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی نرخ تورم و شاخص های کالا و خدمات مصرفی را در بازه های زمانی مختلف ارائه میدهد. و سایت های مختلفی که این اطلاعات را در اختیار شما میگذارند همراه با نمودار و تقویم اقتصادی نشان میدهد مثل trading economics

تفاوت cpi و ppi چیست؟

هر دو برای اندازه گیری تورم و میانگین تغییرات قیمت استفاده می شوند تفاوت اصلی بین این دو این است که cpi برای تغییر در قیمت متوسط مصرف کننده را برای خرده فروشی اندازه گیری می کند در حالی که ppi نشان دهنده تغییر در قیمت متوسط تولید کننده را نشان می دهد.